In de zomerstop richting het seizoen 00/01 moet Fortuna – net als in het voorgaande seizoen – het elftal stevig verbouwen. De huurlingen Remco van der Schaaf en Matthew Amoah keren terug naar Vitesse. De sterkhouders Arno van Zwam (naar Jubilo Iwata, 229 duels voor Fortuna), Dorel Zegrean (naar Dynamo Berlin) en Kevin Hofland (naar PSV) vertrekken. PSV betaalt tien miljoen gulden voor Kevin Hofland, waarmee hij Mark van Bommel verdringt aan de kop van het klassement duurste Fortunees ooit. Verder vertrekken ook François Gesthuizen (naar Cambuur Leeuwarden), Brenny Evers (naar Helmond Sport) en Andrew Wright (naar Harrogate Town).


Opnieuw zijn de financiële mogelijkheden actief te zijn op de transfermarkt ruim, maar opnieuw ligt de verantwoordelijkheid niet bij een ervaren technisch directeur, maar bij Jacques Opgenoord en debuterend trainer Henk Duut. Duut, die na het afsluiten van zijn spelerscarrière in 1992 in allerlei functies aan Fortuna is verbonden gebleven, schuift door van assistent-trainer naar de positie van hoofdtrainer. Hans de Koning (van AZ) wordt de nieuwe assistent-trainer, naast Dick Voorn.

Het vertrek van Arno van Zwam wordt eerst opgevangen door Mark Zegers over te nemen van Helmond Sport en later keert ook Ruud Hesp terug (van FC Barcelona). Jo Geerinckx (van Verbroedering Geel) wordt de opvolger van Dorel Zegrean. Om de leemte op het middenveld – die Remco van der Schaaf en Joost Volmer (die Kevin Hofland gaat vervangen achterin) achterlaten – op te vullen trekt Fortuna twee middenvelders aan: Stijn Haeldermans (van SK Lommel) en Jochem van der Hoeven (van Vitesse). Voor de breedte haalt Fortuna ook nog de jongelingen Marcel Akerboom (van Ajax) en Pascal Averdijk (van FC Groningen). Aanvaller Harrie Gommans stapt over uit de jeugdopleiding.

Op het veld start Fortuna slecht. De eerste drie duels gaan verloren en leveren tien tegentreffers op zonder zelf te scoren. Met Ajax, SC Heerenveen en PSV was de tegenstand ook zwaar, maar de prestaties worden er niet beter op als Fortuna vervolgens makkelijkere tegenstanders treft.

Fortuna huurt in november middenvelder Jan van Halst van Ajax. Als ook dat geen onmiddellijke zoden aan de dijk zet en Fortuna op speeldag dertien met 5-1 verliest bij De Graafschap, grijpt Fortuna in: Henk Duut wordt ontheven uit zijn functie. Duut gaat de geschiedenis in als de eerste hoofdtrainer van Fortuna die geen competitieduel winnend wist af te sluiten (vier gelijke spelen; negen nederlagen). Hij blijft wel aan Fortuna verbonden in de jeugdopleiding.

Een week (en nog een nederlaag) later presenteert Fortuna de nieuwe trainer: Frans Thijssen. Na Bert van Marwijk en Henk Duut opnieuw een oud-Fortunees. Op dat moment staat Fortuna negen punten achter op de veilige vijftiende plek. Fortuna wint zowaar het eerste duel onder Thijssen tegen Sparta Rotterdam en op de slotdag voor de winterstop pakt Fortuna een onverhoopt punt bij PSV. Desalniettemin staat Fortuna laatste als de kerstboom wordt opgetuigd.

Tijdens de winterstop versterkt Fortuna zich opnieuw met twee spelers: verdediger Fritz Emeran (gehuurd van KRC Genk) en spits Nenad Bjekovic (van SK Lommel). Emeran moet Geerinckx komen vervangen die meestentijds geblesseerd is; Bjekovic is de vervanger van Matthew Amoah die Henk Duut nooit kreeg. Jarda Paciorek wordt de tweede speler – na Andrew MacLeod – die Fortuna ontslaat – nu vanwege een losbandige levensstijl.

De aankopen hebben onmiddellijk resultaat, want Fortuna wint de derby tegen Roda JC door een treffer van Nenad Bjekovic. Een dag later, 1 februari, treedt Theo Mommers aan als algemeen directeur. Binnen Fortuna leeft het idee dat de organisatiestructuur van de club vernieuwd dient te worden. Op dat moment heeft Fortuna twee directeuren (Cor Nijpels en Jacques Opgenoord), met daarboven een dagelijks bestuur (onder leiding van voorzitter Jules Coenen) en daarboven een raad van toezicht (onder leiding van oud-voorzitter Paul Boels). In principe moet het dagelijks bestuur de directeuren aansturen, maar in de praktijk komt daar weinig van terecht. Er is nood aan een algemeen directeur die dagelijks op de werkvloer aanwezig is: Theo Mommers.

Op het veld is er enige vooruitgang. Door middel van vier overwinningen in vijf duels in maart/april verlaat Fortuna definitief de laatste plek en komt zelfs plek vijftien binnen handbereik. Op de laatste speeldag telt Fortuna twee punten minder dan De Graafschap. Fortuna verslaat Willem II, maar omdat De Graafschap een punt pakt tegen NAC en Fortuna’s doelsaldo slechter is dan dat van De Graafschap, speelt Fortuna voor de vijfde maal in de nacompetitie – een competitie die Fortuna nog nooit won. Fortuna eindigt dus als zestiende; Ronald Hamming wordt met elf doelpunten topscorer. Ondanks de misère op het veld komen er gemiddeld 8.600 supporters kijken. Alleen in het seizoen 82/83 kwamen er meer.

FC Zwolle, Telstar en FC Volendam zijn de tegenstanders in de nacompetitie. Fortuna begint met een gelijkspel in Zwolle en een benauwde thuiszege op Telstar. In Volendam gaat het mis, want Fortuna verliest in een ontluisterend duel. In het thuisduel zwoegt Fortuna zich echter langs FC Volendam, waardoor Fortuna zich al op speeldag vijf veilig kan spelen. Daartoe moet Fortuna winnen in Velsen van Telstar en FC Zwolle moet FC Volendam verslaan. Precies dat scenario ontvouwt zich, waardoor de nederlaag op de slotdag tegen FC Zwolle er niet meer toedoet. Fortuna wint de nacompetitie en blijft in de eredivisie.

Naast het veld rommelt het al enige tijd. Het ontslag van financieel directeur Cor Nijpels in maart en commercieel en technisch directeur Jacques Opgenoord in juni, doet vermoeden dat Theo Mommers een club in zwaar weer heeft aangetroffen. Theo Mommers doet uit de doeken dat Cor Nijpels en Jacques Opgenoord een deel van de transferinkomsten van Mark van Bommel en Kevin Hofland gebruikt hebben om begrotingstekorten aan te vullen. Dat is een gevaarlijke strategie. Door dure en langdurige contracten af te sluiten met spelers (sinds het Bosman-arrest noodzakelijk om toekomstige transferopbrengsten te maximaliseren), krijgt de uitgavenkant van Fortuna’s begroting een min of meer structureel karakter. Als dan aan de inkomstenkant een grote post transferopbrengsten wordt opgevoerd, verplicht je je als club elk seizoen een speler van het niveau Van Bommel of Hofland te verkopen. Lukt dat niet, dan ontstaat er een financieel probleem.

Dit probleem zou echter niet moeten spelen in het seizoen 00/01, want Fortuna zag in de vier voorafgaande seizoenen voor bruto circa twintig miljoen gulden Fernando Ricksen, Patrick Paauwe, Phil Gray, Jürgen Dirkx, Mark van Bommel en Kevin Hofland vertrekken. Tuurlijk, de belastingdienst, spelersmakelaars en de getransfereerde spelers (tekengeld) delen mee in de transfersommen, dus er kwam geen twintig miljoen binnen op Fortuna’s bankrekening. Desalniettemin zal er geen periode in de historie zijn geweest waarin de club zoveel transferinkomsten had. Des te frappanter dat Fortuna juist in deze periode in financieel zwaar weer terechtkomt.

In juli klopt Theo Mommers aan bij de gemeente Sittard-Geleen-Born voor een garantstelling voor een lening van vier miljoen gulden. Dat is grofweg het bedrag dat Fortuna tekortkomt op de begroting van het seizoen 00/01. Fortuna’s spilzucht was blijkbaar van dien aard, dat zelfs de transferbonus verspreid over vier jaar niet voldoende was. Het rechtvaardigt het ontslag van de twee directe verantwoordelijken: financieel directeur Cor Nijpels en commercieel en technisch directeur Jacques Opgenoord. Het bevestigt ook het vermoeden dat de organisatiestructuur van Fortuna niet klopt. Wat is het nut van een dagelijks bestuur (met notabene een bankdirecteur als voorzitter) en een raad van toezicht (met de langst zittende gewezen voorzitter van Fortuna Sittard als voorzitter), die deze financiële donderwolk niet zien hangen of niet aankaarten?

Wat bezielde het duo Nijpels/Opgenoord eigenlijk deze onverantwoorde risico’s te nemen? Uit eerste hand komt geen antwoord op die vraag, omdat beide heren het boetekleed nooit aantrekken. Het is zeker zo, dat Fortuna niet de enige club is die financiële risico’s neemt. Wellicht voelde Fortuna zich als een wielrenner omringd door dopingzondaars: meedoen of afhaken. Afhaken staat in het geval van Fortuna gelijk aan degradatie. Degradatie heeft met het betrekken van het nieuwe stadion een extra negatieve dimensie gekregen: het stadion lijkt alleen rendabel op eredivisieniveau.

Het kunnen drijfveren geweest zijn van het onwaarschijnlijke beleid dat Cor Nijpels en Jacques Opgenoord voerden. Zelfoverschatting moet desondanks ook een rol hebben gespeeld. Als het aantrekken van spelers van cruciaal belang is om spelers later met winst te kunnen doorverkopen (winst die je nodig hebt om gaten op de begroting te dichten), dan leg je die bevoegdheid toch in handen van iemand die verstand van voetbal heeft? Jacques Opgenoord benoemde zichzelf tot technisch directeur – op basis van welke expertise mag Joost weten. Fortuna blijft achter met de scherven, die Theo Mommers mag proberen te lijmen.