We besteden op deze website veel aandacht aan ‘Fortuna’, het eerste gedeelte van de naam Fortuna Sittard. Het tweede gedeelte ‘Sittard’ komt er enigszins bekaaid af. Daar willen we in deze rubriek een uitzondering op maken. Sittard staat hier centraal. We duiken de geschiedenis van de stad in en zetten een heuse stadswandeling uit, die je langs de belangrijkste trekpleisters van Sittard voert.
De historie van Sittard
Sittard – of zoals we dat hier ook wel noemen Zitterd – is een stad die momenteel zo’n 92.500 inwoners herbergt. Als we er onze Panini-boekjes bij halen, komen we de stad, of destijds een nederzetting, voor het eerst in 1157 tegen. In 1243 knipt een dan nog kwieke Prins Claus een lint door waarmee Sittard officieel voor geopend wordt verklaard: Sittard krijgt stadsrechten.
Dat Sittard niet alleen nu maar ook in vroeger tijden een schitterende stad was, blijkt uit het aantal oorlogen dat gevoerd is om onze stad. De Hertogen van Limburg hadden het hier voor het zeggen en later, tegen het einde van de 13de eeuw, viel de stad transfervrij in handen van de Valkenburgers, die op hun beurt de ‘heerlijkheid’ Sittard in 1400 met vette winst doorverkopen aan de Hertog van Gulik. Hij betaalt 70.000 goudguldens en daarmee is Sittard jarenlang de duurste transfer ter wereld geweest.
Daarna gaat het er minder vriendelijk aan toe. De Hertog van Gulik wordt in 1794 door Napoleon de Bonaparte uit zijn skyboxje in De Baandert getrapt, waardoor we in Franse handen belanden.
Maar als Napoleon in 1814 de altijd lastige uitwedstrijd bij Waterloo verliest, galmt het ‘Napoleon oprotten’ door De Baandert en valt ook voor hem het doek. We gaan nu in Nederlandse handen over. Dat duurt ook niet lang, want in 1830 horen we ineens bij België.
Ook dat duurt niet lang, want negen jaar later worden we definitief bij Nederland gevoegd. En alhoewel sommigen in dit land daar anders over denken, horen we daar tot de dag van vandaag nog steeds bij!
De naam van de stad
Nu hebben we het al een tijdje over Sittard, maar waar slaat die naam eigenlijk op? Nou dat zit zo, de naam is waarschijnlijk afgeleid van het woord ‘Siter’ een vruchtbaar gebied tegen een berghelling (de Kollenberg) ergens tussen de Geleenbeek en de Rode Beek. En dan mag je drie keer raden welke stad tegen de Kollenberg en tussen de Geleenbeek en de Rode Beek ligt!
Een stadswandeling
Stel je bent als uitsupporter een paar uurtjes te vroeg in Sittard gearriveerd. Dan zou je kunnen denken hoe ga ik de tijd doden in deze modderpoel die luistert naar de naam ‘Bedrijvenstad Fortuna‘? Je zou je kunnen aanpassen aan andere personen actief op dit terrein en ook met modder gaan gooien, maar wij stellen voor dat je eens een wandeling gaat maken in de ‘Trots van het Zuiden’.
We hebben een interactieve map gemaakt, die je het beste op je mobiele telefoon opent, zodat je niet verdwaalt. We willen het namelijk niet op ons geweten hebben dat je in zuidelijke of zuidoostelijke richting de Westelijke Mijnstreek uitloopt.
Als je staand voor het stadion uitkijkt over de zandvlakte dan zie je in de verte de ‘Twin Towers’ van Sittard staan. Loop er heen, maar kijk uit, onderweg kun je wegzakken in drijfzand!
Ervan uitgaande dat je het hebt overleefd, zie je nu dat die ‘Twin Towers’ het hoofdgebouw van DSM vormen. Mocht je nu denken waarom is zo’n grote multinational geen hoofdsponsor bij Fortuna? Niet lang aarzelen, stap naar binnen en ga op zoek naar de kamer van de hoogste baas en stel hem deze vraag ook namens ons.
De Sittardse ‘Twin Towers’
Je zult wel een heel politiek correct antwoord krijgen waarin het woord ‘FC Limburg’ vaak voorkomt en omdat we daar niet op zitten te wachten lopen we verder. We nemen de tunnel onder het spoor door en slaan dan in het stationsgebouw linksaf.
We staat op het plein aan de voorzijde van het NS-station en zien aan de overkant van de straat een coffeeshop. Mocht je weinig vertrouwen hebben in de goede afloop van de wedstrijd, dan kun je hier in hoger sferen geraken zodat je de ellende van vanavond niet helemaal mee krijgt.
Coffeeshop Skunk Relax, gelegen tegenover het NS Station
Onder invloed van paddo’s of niet, we moeten verder. We gaan verder en lopen de Stationstraat in, richting Steenweg. Nadat de Steenweg licht naar rechts buigt kom je op een kruising uit. Ga je naar rechts, dan kom je uit bij ‘Parkeerplaats Steenweg’ en kun je onmogelijk één van de mooiste murals van Sittard missen.
Je herkent de gezichten van Toon Hermans, Zefke Mols, Jo Erens, Nash, en de heilige Gemma. Dat zijn niet geen lukraak gekozen ‘Zitterder’, maar mensen die veel hebben betekend voor de stad of de maker (in het geval van Nash) van deze mural, Werner Zwakhalen.
‘Zitterd is greutsj op zien Zitterder’, door Werner Zwakhalen
Ken je Werner niet? Nou ja zeg! Één van Werners creaties was jarenlang blikvanger van het oude supportershome! Maar kom, haal het schaamrood van je kaken, want we hebben nog heel wat stappen voor de boeg!
Jarenlang met veel plezier naar gekeken!
We lopen door en komen uit bij de Rijksweg. Deze steken we over en gaan de Voorstad in. Na enkele meters zien we aan de rechterkant een vestiging van Game Mania. Ga naar binnen en schaf het FIFA 2020 spel aan. Mocht je vannacht de slaap niet kunnen vatten vanwege die smadelijke nederlaag, dan kun je de wedstrijd nog eens naspelen op je computer. Misschien win je dan wel!
Schaf hier de meest recente versie van FIFA aan!
Nadat je FIFA in je tas hebt gestopt lopen we door en komen aan de rechterkant de eerste culturele trekpleister tegen: ‘De Zittesje Sjnaak’. Dit ventje dat met zijn hoofd tussen zijn benen doorkijkt, wordt algemeen gezien als de eerste hooligan in Sittard. Volgens de overlevering was hij ook de eerste Nederlander met een stadionverbod.
Bukken en met je hoofd tussen je benen naar achteren kijken: een perfecte imitatie van ‘De Zittesje Sjnaak’!
Honderd meter verderop staat dan het tweede belangrijke standbeeld: ‘Zefke Mols’. Wie aan Sittard denkt, denkt in één adem aan Zefke Mols. Deze Sittardse stadsfiguur speelde jarenlang in het eerste van Fortuna. Hij was zelfs zo goed, dat Jo Erens een liedje over hem schreef. Met recht mag dit een bedevaartsoord voor de ware Fortunees worden genoemd. Neem uit eerbied je sjaal en je petje af en leg het voor het standbeeld van Zefke neer.
Zefke Mols, met zijn handen in zijn zakken
We zitten nu in de Brandstraat en als je maar hard genoeg doorloopt kom je vanzelf uit in de Limbrichterstraat. En als je daar bent, dan is het niet ver meer van het ‘Walhalla van Sittard’: De Markt!
De Sittardse Markt, bezien vanaf het voormalige pand van V & D
Overdonderd door de schoonheid van de markt en overrompeld door het overweldigende aanbod van café’s, weet je niet waar je moet gaan zitten. Maar ja, in het leven moet je nu eenmaal keuzes maken en je hebt geen tijd om alle café’s aan te doen. Wij maken dus die keuze voor je. Je gaat linksom over de markt en komt dan uit bij Eetcafé De Buren.
Hier heb je één van de betere plekken op de terrasjes. Vervolgens ga je naar café ‘De Hollande’. Zo’n paar uur voor de wedstrijd tref je hier zeker Fortunezen aan. Volgens goed Sittards gebruik geef je nu een rondje!
Het laatste café dat we aandoen voor we verder gaan is Luna. Ook hier wil je wel eens Fortunezen aantreffen, maar geef nu maar geen rondje, want je hebt nog wat geld nodig voor later.
Je loopt naar buiten en gaat terug richting café ‘De Hollande’, die je links passeert. Je komt nu uit op de Paardestraat. Na 50 meter loop je tegen een casino aan waar je je overtollige geld kunt kwijtraken. Maar pas op, niet alles opmaken, je hebt later nog iets nodig!
Fair Play Casino, Paardestraat 19
We lopen verder. Bij de verkeerslichten gaan we rechtdoor de Tudderenderweg op. We lopen nu een flink stukje door.
Op naar Vrangendael!
Bij Vrangendael ga je linksaf. Even verderop nogmaals links de Henric van Veldekestraat in. Hoe zit het eigenlijk, heb je na al dat gedraaf eigenlijk nog geen honger? Zo ja, dan ga je nu bij Snackpoint ‘Fortuna’ naar binnen om een vette hap te nuttigen. Als je daar dan toch binnen zit te ‘genieten’ van je galgenmaal en je bent nog in staat tot logisch nadenken, dan zou je jezelf de volgende vraag kunnen stellen: Ik ben nu al enkele kilometers onderweg, weg van het stadion van Fortuna, waarom heet deze snackbar dan ‘Fortuna’?
Snackpoint Fortuna
We zijn blij dat je deze vraag stelt, want zonder dat je het in de gaten hebt, ben je fors genaderd tot de heiligste grond van Sittard. We verlaten de snackbar, lopen verder, en gaan rechts de Guillaume Fraquinetstraat in. Doorlopen tot het einde van de straat en dan ben je er bijna.
Je gelooft het misschien niet, maar aan de overkant lag (ja helaas verleden tijd) Stadion ‘De Baandert‘. Zoals je ziet is het tegen de vlakte gegooid. Die goeie ouwe Baandert van ons bestaat niet meer. Vele fans hebben ook moeite om op deze plek terug te komen en te zien dat het stadion niet meer bestaat.
Residentie ‘De Baandert‘, daar wil je toch wonen!
De enige tastbare herinnering is het Leo Hornplantsoen. Het stadion lag aan het Leo Hornplein, vernoemd naar wellicht Nederlands beste scheidsrechter ooit. Uit eerbetoon voor het verdwenen stadion nemen we een minuut stilte in acht.
Het Leo Hornplantsoen met in de achtergrond (een deel van) de ‘Walk of Fame’
Idioot, moest je het weer verpesten na een halve minuut met je zatte kop? We gaan terug de Guillaume Franquinetstraat in, die even verder overgaat in de ‘Baandert’. Bij de verkeerslichten steek je over, de Ursulinestraat in. Het wordt nu tijd voor de een kwartiertje ‘kunst omdat het moet’.
Dan linksaf het Lank Getske in en vervolgens rechts het Kerkepad op. Rechtdoor over de wallen heen (ja Sittard heeft ook walletjes!). Aan de linkerkant zie je de ‘Jardin d’Isabelle’. ‘Isabelle’, dat was Isabelle Borman, de onbereikbare liefde van dichter Charles Beltjens. Zoals je kunt zien is het borstbeeld van Charles gestolen. We doen nu voor de laatste keer een beroep op je om dat ding eens terug te geven. Ik bedoel Theo Maassen heeft de UEFA-cup van PSV toch ook terug gegeven?
Aan de rechterkant doemt vervolgens het vermaarde Jezuieteninternaat St Aloysiuscollege op. Ooit gaf de schrijver Pieter Ecrevisse hier nog les.
Als we doorlopen komen we weer op De Markt uit, maar aangezien je al genoeg gehad hebt, slaan we onmiddellijk rechtsaf, de ‘Oude Markt’ in en lopen de Sint Michielskerk binnen. Er is daar vast wel iemand die je het verhaal van circusleeuw Asor wil vertellen. Het is een goed verhaal.
Een pareltje aan De Markt: de Sint-Michielskerk
Loop verder de Oude Markt in en dan duikt aan de rechterkant het in 1626 gebouwde Dominicanerklooster op. Maar het mooiste pronkstuk in deze straat is toch wel de Basiliek van Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart. Dan blijkt toch maar dat die neogotiek nog niet zo verkeerd was. Ga maar snel naar binnen en steek enkele kaarsjes voor vanavond aan, je zult het hard nodig hebben!
Rekening houden met de openingstijden: op maandag gesloten!
Als je terug bent, lopen we verder richting het Kloosterplein. Hier zie je het mediterraan aandoende ‘Huis Van Wessem’. En dan maar zeggen dat Sittard niet mooi is?
Één van de mooiste gebouwen van het Kloosterplein: het Huis van Wessem
We lopen door, de Kapittelstraat in. Rechts zie je het erfgoedcentrum ‘De Domijnen’. Een museum voor historie & archeologie. Ervan uitgaande dat jij hier al alles van weet lopen we door, het Kerkplein op.
Nu zul je wel denken: alweer een kerk? Waarom liggen er twee kerken zo dicht bij elkaar? Nou dat is heel simpel, zodat jij tweemaal zoveel kaarsjes kunt aansteken! Schiet nou maar op, en realiseer je dat je hier in de hoogste kerk van Limburg staat. Met zijn 80 meter hoge toren is deze in Maasland-Gotische stijl opgetrokken St. Petrus Kerk een imposante verschijning in Sittard.
Je neemt het Koninginnegetske en slaat dan links de Begijnenhofstraat in. In deze straat heeft cabaretier Toon Hermans nog gewoond, aan het einde van de straat, gaan we rechtsaf de Limbrichterstraat in. Je komt nu weer bij Zefke Mols uit. Je pakt je sjaaltje en petje maar weer weg, want dat was toch geen gezicht. Zefke houdt het namelijk bij groen-geel!
We slaan nu links de Walstraat in. Het kwartiertje ‘kunst omdat het moet’ zit er nu op. Door de Paradijsstraat in en dan kom je uit op het Tempelplein. Dat plein kun je niet achter je laten zonder even stil te staan bij het standbeeld van Jo Erens.
Jo Erens, bekend van ‘Zitterd Allein’
Erens wordt nog wekelijks is het stadion geëerd, want wie kent nu niet de klassieker ‘Zitterd Allein’? Begin 50’er jaren schrijft Erens de tekst en muziek voor dit lied. Op 21 januari 1995 overlijdt Erens, veel te jong!
Maar we vervolgen onze route en slaan nu rechts de Rosmolenstraat in, bij de verkeerslichten rechtdoor richting het Hub Dassenplein (of toch het Ronald Dassenplein?). Doorlopen, het Hub Dassenplein loopt uit in de Schutterstraat en die loop je helemaal uit. Aangekomen bij de rotonde zie je het Stadspark van Sittard aan de rechterzijde.
Als je verstand hebt van bomen dan zul je zien dat hier een hoop exotische soorten staan. Maar ja, jij hebt natuurlijk geen verstand van bomen, dus dit ontgaat je weer. Ook niet erg, leg je FIFA 2020 spelletje maar even aan de kant, want je kunt hier in het park even je exceptionele voetbalkwaliteiten demonstreren. Er zijn altijd wel enkele kids aanwezig die willen voetballen.
Hopelijk kun je een balletje trappen in het Stadspark
Nou dat viel nog niet mee hè, zo’n boom passeren? We gaan verder en lopen het park uit. We komen nu uit op de Molenweg je gaat hier naar rechts. De Molenweg mondt uiteindelijk uit in de Haagstraat.
Tjonge dat voetbalpartijtje heeft wel zijn tol geëist. Niet alleen conditioneel is het een ramp, je kapsel is ook om te huilen. Het komt goed uit dat je nog wat geld had overgehouden, want wat zien we hier ineens aan onze rechterkant: Kapsalon ‘Hairlevel’!
Ga naar binnen en vraag naar Willy Dullens. Wat? Je vraagt je af wie Willy Dullens is? Cultuurbarbaar! Willy is de beste Fortunees die we ooit hebben gehad.
Jammer genoeg voor ons slechts een paar jaartjes, want een zware blessure maakte een vroegtijdig einde aan zijn carrière. Jammer ook voor de rest van Nederland, want met Willy erbij hadden we die Duitsers in 1974 wél verslagen. Na zijn spelersloopbaan begon hij hier een kapsalon.
Geknipt en geschoren (net zoals jouw ploeg vanavond) stap je weer naar buiten en kunnen we verder terug naar het stadion. Je gaat rechtsaf, langs de Rijksweg Zuid. Doorlopen tot aan de verkeerslichten en daar links de Geuweg in.
Doorlopen, over het spoor richting niemandsland, links de Seringestraat in die uitmondt in de Anjelierstraat. Helemaal uitlopen en dan links de Kamillestraat in. Dan rechts de Veestraat in, het bruggetje over en voilà je bent terug bij het Fortuna Sittard stadion. Was het mooi of was het mooi??
Plof nu maar neer op je stoeltje en bekijk de show die Fortuna vanavond gaat opvoeren! En als je jezelf dan dadelijk tijdens de wedstrijd betrapt op het zingen van Sittardse liedjes, schrik dan niet: je bent zojuist Fortunees geworden!