Afgelopen woensdagavond werd de voetbalwereld opgeschrikt door het bericht dat Fernando Ricksen lijdt aan de ernstige ziekte ALS. De sympathieke Ricksen begon en eindigde zijn imposante voetbalcarrière in het groen en geel van Fortuna. In Fortuna’s sportief gezien zwartste periode stond Ricksen klaar om de club uit de problemen te helpen. Nu is het de beurt aan de supporters om voor Fernando te gaan knokken.

 

Het debuut van Ricksen komt op 17-jarige leeftijd in het seizoen 1993-1994. Fortuna maakt in haar eerste jaar na de degradatie een moeilijke tijd door en eindigt in de grauwe middenmoot. Trainer Pim Verbeek besluit het jaar erna flink te verjongen en geeft spelers als Ricksen, Loontjes, Van der Zander, Van Bommel, Losada en Pfennings veel speeltijd. Ricksen eist de rechtsbackplaats op, die tot dat moment werd ingevuld door Mister Fortuna, René Maessen. Een betere opvolger voor Maessen konden de fans zich echter niet wensen.

Dat seizoen, 1994-1995, draait Fortuna als een tierelier en dat gebeurt mede door de inbreng van Ricksen die dertig wedstrijden speelt en twee treffers weet te maken. Fortuna wordt kampioen en draait vervolgens twee jaar lang netjes mee in de middenmoot van de eredivisie. Ook in deze seizoenen is de inbreng van Ricksen groot met 62 wedstrijden en vijf doelpunten. Het moment dat me het meest van die Fortuna-periode bij is gebleven is het subtiele hakballetje waarmee hij in de Arena scoort. Op 13 november 1996 speelt Fortuna voor het eerst in de nieuwe thuishaven van Ajax en verrast met een 2-2 gelijkspel. Onder meer door Ricksens’ hakbal, die je eerder zou verwachten bij de Amsterdamse arrogantie, krijgt Fortuna de Arena stil.

De prestaties van Fernando blijven niet onopgemerkt en een transfer laat niet lang op zich wachten. Dat die transfer naar AZ is, dat op dat moment in de eerste divisie speelt, komt wel enigszins onverwacht. De verklaring voor deze move is echter redelijk eenvoudig: Dirk Scheringa staat aan het roer in Alkmaar en bouwt aan een eredivisiewaardige ploeg met dito salarissen. In het eerste jaar in Alkmaar wordt Ricksen meteen kampioen. Na drie jaar AZ, waarin hij vrijwel alles speelt (92 wedstrijden), klopt de Schotse grootmacht Glasgow Rangers aan de Alkmaarse deur. Ricksens’ laatste seizoen bij AZ heeft zoveel indruk gemaakt (Fernando scoort dat jaar maar liefst negen keer) dat Dick Advocaat hem voor circa 4,5 miljoen euro naar Glasgow haalt.

De periode van zes jaar in Schotland is er een van pieken en dalen. Sportieve hoogtepunten (twee landstitels, twee bekers, drie League Cups en een verkiezing tot Schots speler van het jaar) worden afgewisseld met problemen op en buiten het veld. Boetes en schorsingen voor fikse overtredingen, een voorzitter die in het zwembad wordt gegooid, inname van zijn rijbewijs wegen rijden onder invloed, herrie met de buren wegens een luidruchtig feestje: Fernando maakt het allemaal mee. In deze periode speelt Ricksen ook een aantal wedstrijden voor het Nederlands elftal, maar ook daar leidt een incident het einde in. Nadat hij een hoteldeur heeft ingetrapt, wordt hij nooit meer opgeroepen. Na een incident in een vliegtuig op weg naar een trainingskamp in Zuid Afrika is ook voor Glasgow Rangers de maat vol en wordt Ricksen uit de selectie gezet. Maar lang wachten op een nieuwe club hoeft hij niet.

Dick Advocaat is inmiddels trainer geworden van het Russische Zenit Sint Petersburg en kan Ricksen goed gebruiken. In augustus 2006 wordt Fernando door Rangers aan de Russen uitgeleend. De periode van drie jaar in Rusland is te vergelijken met die in Schotland. Ondanks de aanwezigheid van Advocaat krijgt Ricksen niet meer zoveel speeltijd en zit veelvuldig op de reservebank. Toch maakt Fernando deel uit van de selectie die meerdere prijzen bij elkaar speelt, waaronder een Russische landstitel en een Supercup. Het sportieve hoogtepunt volgt echter in mei 2008. In de UEFA-cup wordt onder andere afgerekend met Standard Luik, Villareal, Olympique Marseille, Bayer Leverkusen en Bayern München waarna Zenit op 14 mei 2008 in Manchester de finale tegen, oh ironie, Glasgow Rangers mag spelen. Met een 2-0 overwinning trekt Zenit aan het langste eind en zo mag Fernando ook deze prachtige prijs toevoegen aan zijn toch al imposante prijzenkast. Enkele maanden later wordt daar ook de Europese Supercup aan toegevoegd door met 2-1 te winnen van Manchester United.

Maar net als in Schotland komt Fernando ook in Rusland meerdere keren in de problemen. Op het veld heeft hij het aan de stok met zijn aanvoerder en buiten het veld nestelt hij zich in de problemen door wederom naar de alcohol te grijpen. Als dan ook Advocaat nog vertrekt in de zomer van 2009, komt er ook voor Ricksen een einde aan het Zenit-tijdperk. De club ontbindt zijn contract waarna hij ruim een jaar zonder werkgever blijft.

Het is eind 2010 en Fernando woont inmiddels weer in (Belgisch) Limburg en is actief als jeugdtrainer bij Fortuna. Ricksen traint al een tijdje mee en is ondanks de problemen in Rusland het plezier in het spelletje nog niet verloren. Fortuna’s eerste elftal maakt een hele moeilijke tijd door en staat na zestien wedstrijden met slechts vijf punten stijf onderaan de ranglijst. In december tekent Ricksen een contract voor de rest van het seizoen en hoopt zo Fortuna te helpen degradatie (en daarmee zeer waarschijnlijk het eind van de club) te voorkomen.

De wedstrijd waarin Fernando zijn rentree maakt, is meteen een loodzware. Fortuna moet op 13 december op bezoek bij titelkandidaat RKC in Waalwijk. Bij een nederlaag blijft het gat met de concurrenten Almere City, MVV en Telstar meer dan zes punten en dat zou de kans op handhaven wel heel erg klein maken. De enige hoop die de 48 meereizende fans hebben, is de terugkeer van Fernando ‘de Commando’. Ricksen beschaamt het vertrouwen van de fans niet en jaagt vanaf de eerste minuut zijn ploeg vanuit de achterste linie aan en gaat voorop in de strijd. En die strijd levert hij zoals we hem kennen: bloedfanatiek en op bal en tegenstander jagend over het hele veld. Vlak voor onze neus voert hij een gigantische tackle uit op een RKC-speler. De tegenstander ligt kermend op de grond en de fans weten genoeg: Fernando is terug en we gaan niet degraderen! Fortuna wint de wedstrijd verrassend met 2-3 en vindt aansluiting bij de directe concurrentie tegen degradatie.

Fortuna handhaaft zich in dat seizoen pas op de laatste speeldag ondanks een 1-2 nederlaag tegen RKC dat kampioen wordt in Sittard. De opluchting bij fans en spelers is groot, maar Ricksen doet niet mee aan het feestgedruis: hij is pissig over de manier waarop de ploeg in zo’n belangrijke wedstrijd gespeeld en verloren heeft. Kenmerkend voor zijn karakter: altijd willen winnen. Zonder Ricksen was die handhaving nooit tot stand gekomen. Haalde de ploeg zonder zijn aanwezigheid slechts vijf punten in zestien wedstrijden, mét zijn inbreng werden er 23 punten in achttien wedstrijden gehaald.

Ricksen houdt teveel van het spel om met voetbalpensioen te gaan en plakt er nog een jaar aan vast. Fortuna draait een leuk seizoen, maar loopt op de laatste speeldag net de play offs mis. Fernando komt in dat jaar tot 23 wedstrijden en 1 doelpunt.

Het afgelopen seizoen en Fernando’s laatste als actieve speler wordt gekenmerkt door langdurig blessureleed. Met name een rugblessure houdt hem lange tijd aan de kant. Hierdoor komt hij slechts acht wedstrijden in actie. Na afloop van het seizoen besluit hij om zijn profcarrière te beëindigen en lekker in het team van 2e klasser Minor, waar zijn broer trainer is, te gaan afbouwen.

Helaas kan Minor niet van zijn kwaliteiten en ervaring genieten. De nasleep van de hernia en een enkelblessure gooien roet in het eten. Ook bij de afscheidswedstrijd van Mark van Bommel in september kan hij helaas niet in actie komen. Buiten het veld is er wél positief nieuws te melden: schrijver Vincent de Vries schrijft samen met Fernando aan een biografie over zijn turbulente leven.

Die biografie, met de toepasselijke titel ‘Vechtlust’ moet natuurlijk gepromoot worden en daarom schuift Fernando op woensdagavond 30 oktober aan bij Matthijs van Nieuwkerk in het programma De Wereld Draait Door. Nadat Erben Wennemars minutenlang een oninteressant verhaal over schaatspakken heeft gehouden, komt Fernando aan het woord. En dat gaat erg moeizaam. Zo moeizaam dat Van Nieuwkerk hem vraagt wat er aan de hand is. Met een brok in mijn keel en een steen in mijn maag zie ik hoe Fernando niet meer uit zijn woorden komt en Vincent de Vries om hulp vraagt. De Vries vertelt dat kort geleden de ernstige ziekte ALS bij Fernando is geconstateerd en hij daardoor moeite heeft met praten. Het interview wordt nog wel afgemaakt en er worden enkele leuke passages uit het boek verteld, onder andere over Ricksens’ avontuur met sexbom Katie Price aka Jordan, maar ik krijg het allemaal niet meer mee. De wereld draait voor mij even niet meer door, maar staat volledig stil…

De voetbalwereld reageert geschokt op het bericht en vanuit heel Europa, komen reacties en steunbetuigingen binnen. Met name fans van Fortuna en Rangers willen in actie komen door middel van collectes en het organiseren van een benefietwedstrijd. De officiële presentatie van het boek moet dan nog plaats vinden. Die stond gepland voor gisteravond in de voetbalkantine van Minor in Nuth.

Ondanks zijn gezondheidsproblemen wil karaktermens en vechter Fernando deze avond gewoon doorgang laten vinden. In een bomvolle kantine zijn veel vrienden, familieleden, supporters en oud-teamgenoten (we zien onder andere Ramon Voorn, Gino Facenna, Rick Geenen, Robert van der Weert, Roberto Lanckohr en Thijs Nieuwland) op de presentatie af gekomen. Samen met Vincent de Vries en Mark van Bommel (die het voorwoord voor ‘Vechtlust’ heeft geschreven en het eerste exemplaar in ontvangst mag nemen) beantwoordt Ricksen vragen van de presentator, pers en bezoekers. Door de vele mooie en pikante anekdotes wordt er gelukkig veel gelachen, waardoor het toch een mooie avond voor Fernando wordt.

Over de ziekte ALS is helaas nog maar weinig bekend, behalve dan dat hij zeer ernstig is. Fernando en zijn omgeving wachten een zware tijd met veel onderzoeken en onzekerheid. Hem kennende zal Fernando blijven vechten.

Fernando, blijf moed houden en weet dat je niet alleen staat. We zullen er alles aan doen om je te steunen, of dat nu financieel of emotioneel is of door je simpelweg wat afleiding te geven als je daar behoefte aan hebt. Jij hebt jarenlang gevochten en klaargestaan voor ons en jouw Fortuna, nu staan wij klaar om voor jou te gaan vechten!!!