Het is vandaag precies één jaar geleden dat Rusland haar tweede invasie start in Oekraïne. Onder het mom van ‘een speciale militaire operatie’ vallen Russische troepen Oekraïne binnen vanuit Belarus, de bezette gebieden Donetsk en Luhansk en Rusland zelf. En daar waar Rusland haar opponent inschat als een muizeholletje komen de Russische troepen bedrogen uit.
De Oekraïense bevolking richt zich op en vormt samen met het Oekraïense leger een taaie opponent. Sindsdien is de invasie ontaard in een bloedige oorlog en weet president Volodymyr Zelensky zich gesteund door de Westerse wereld.
Met de oorlog komt ook een gigantische vluchtelingenstroom op gang naar het Westen en iedereen steekt zijn of haar handen uit de mouwen om de vluchtelingen te helpen.
Maar er zijn ook Oekraïners die er niet aan denken om hun vaderland achter te laten. De leefomstandigheden worden weliswaar steeds moeilijker, maar een cocktail van moed, doorzettingsvermogen en vaderlandsliefde houdt de bevolking op de been.
De Fortuna Online-redactie onderhoudt sindsdien met twee supporters van FC Vorskla Poltava nauw contact. En hoe gek het ook klinkt: ondanks de oorlog gaat het leven gewoon door. Oekraïne is een enorm land, meer dan veertien keer groter dan Nederland. Dus niet iedereen bevindt zich in de vuurlinie, al is ontsnappen aan de oorlog onmogelijk. ‘Dekking zoeken tijdens een raketaanval? Het dichtstbijzijnde metrostation ligt op 20 minuten lopen van mijn huis.’
Aan het woord is Ostap, geboren en opgegroeid in Poltava, supporter van FC Vorskla Poltava en tegenwoordig woonachtig in Kyiv. ‘Oekraïners geven nóóit op. We geloven in de overwinning en zijn dankbaar voor iedereen die ons helpt. Het leven gaat door!’
Maar wat is eigenlijk de aanleiding? O, dan nemen we je even terug naar 3 mei van het jaar 1998. Het is best fris, zwaarbewolkt, maar verder is er niets aan de hand. Zeker niet voor Fortuna. Het steekt in een prima vorm en is op weg naar Europees voetbal. Één van Fortuna’s concurrenten, NAC, komt naar Stadion ‘De Baandert‘ en een overwinning is welkom.
Al snel wordt duidelijk dat NAC Fortuna vanmiddag geen partij gaat geven. In de Bredase achterhoede worden tijdens de eerste helft drie cadeaus weggegeven, die Michael Jeffrey, Roberto Lanckohr en topscorer Ronald Hamming dankbaar uitpakken.
Na rust dringt NAC nog even aan en scoort tegen via Rade Bogdanović tegen. Uiteindelijk zorgt Roberto Lanckohr middels zijn tweede doelpunt van de middag voor de 4-1 eindstand. De vlag kan uit, want Fortuna komt op 48 punten. Daarmee is het zeker van de 7e plek; een plek die recht geeft op deelname aan UEFA’s Intertoto Cup.
De loting koppelt Fortuna aan FC Vorskla Poltava, een middenmoter uit Oekraïne. Fortuna bouwt tijdens de thuiswedstrijd een marge van twee doelpunten op en beperkt de schade in Poltava tot 2-2. Volgende ronde bereikt!
Dorel Zegrean en Jürgen Dirkx in actie tegen Vorskla Poltava!
Het is de opmaat voor een prachtig seizoen. Fortuna eindigt in het seizoen 98/99 als tiende in de Eredivisie en speelt de bekerfinale. Maar daarmee komt er een einde aan een succesperiode. Want na het seizoen vertrekken Mark van Bommel (naar PSV), Urvin Lee (157 duels voor Fortuna, naar AZ), Wilfred Bouma (terug naar PSV), Michael Jeffrey (naar Kilmarnock FC) en Regillio Simons (naar NAC). Ook Alin Banceu vertrekt (naar Național Bucureşti) na een teleurstellende periode bij Fortuna.
Drie seizoenen later weten we zéker dat er een voorlopig einde is gekomen aan een succesvolle periode. Na zeven seizoenen Eredivisie degradeert Fortuna naar de Eerste Divisie.
Hoe staat Vorskla Poltava er na het seizoen 01/02 voor?
Vorskla beleeft geen succesvol seizoen. We eindigen 11e terwijl er maar 14 teams deelnemen aan het kampioenschap. Pas tijdens de 11e speeldag boekt Vorskla haar eerste overwinning. Eigenlijk staan we bijna de hele competitie onderaan.
Away support bij het oldskool scorebord van Dnipro Dnipropetrovsk, 20 mei 2001
Ook het bekertoernooi verloopt dramatisch, want we liggen er in de eerste ronde al uit! Ik durf te stellen dat dit seizoen één van de slechtste was van de afgelopen 25 jaar…
2000/2001 speelt FC Vorskla Poltava in de UEFA Cup. Het verslaat FK Rabotnički Skopje, maar gaat een ronde later ten onder tegen Boavista FC. Hoe worden deze wedstrijden beleefd in Poltava? Zorgt het voor een uitverkocht stadion en reizen fans FC Vorskla achterna in Europa?
Mensen in Poltava houden van Europa Cup-toernooien! Het is de kans om nieuwe teams aan het werk te zien zodat we het Oekraïense voetbal kunnen vergelijken met voetbal elders in Europa.
Dat seizoen duurt ons Europees avontuur niet zo lang. We schakelen overtuigend FK Rabotnički Skopje uit, maar daarna verliezen we van Boavista FC.
Ik herinner me de wedstrijd tegen Boavista heel goed. Op dat moment studeerde ik op school, ik zat in het examenjaar. Toen ik thuis vertrok om naar het stadion te gaan begon het te regenen! Tegen de tijd dat ik het stadion verliet, na de wedstrijd, was ik totaal verregend. Daar was geen paraplu tegenop gewassen.
Vanwege het slechte weer zijn er niet zo veel fans in het stadion, ongeveer 7.000. Vorskla speelt die dag trouwens erg goed, maar verliest toch met 1-2. Op dat moment reizen maar heel weinig fans Vorskla in Europa achterna. Dat is heel erg duur en het is moeilijk om aan een visum te geraken. Met andere woorden: uitwedstrijden zijn gewoon te ingewikkeld.
Voor ons breekt een zwarte periode aan. Na de degradatie eindigt Fortuna 15e, maar de seizoenen daaropvolgend eindigt Fortuna 19e, 18e en 20e. Hoe komen jullie de eerste helft van ‘The Nillies’ door?
Deze periode is voor Vorskla evenmin succesvol. We vechten in die seizoenen om in de Premjer Liha (de Oekraïense Eredivisie) te blijven en eindigen steeds onderin.
De club stelt verschillende trainers aan, maar geen enkele slaagt erin om resultaat te boeken. Het zorgt ervoor dat fans wegblijven en het stadion steeds leger wordt. Het is een geluk bij een ongeluk dat we in die periode niet zijn gedegradeerd!
In dezelfde periode vindt een wisseling van de wacht plaats in de fanscene. Er komt een nieuwe generatie fans naar het stadion. En dat zijn fans die ook naar uitwedstrijden reizen. Vanaf het seizoen 04/05 ga ik ook zelf regelmatig naar uitwedstrijden.
200 kilometer is een goed te overbruggen afstand voor de Dnipro Ultras, Dnipro Support Group en Ultras Zone 44
Ik moet er wel bij zeggen dat in Oekraïne niet echt een cultuur heerst om uitwedstrijden te bezoeken. In die periode gaan er gemiddeld 15-20 fans naar uitwedstrijden. Er zijn zelfs wedstrijden waar ik als enige in het uitvak sta, zoals bijvoorbeeld in Odesa, Lviv of Dnipro.
In de periode dat jullie het moeilijk hadden wisten jullie je ternauwernood te redden in de Premjer Liha. Fortuna daarentegen bivakkeerde in de kelder van de Eerste Divisie. Onze toenmalige Algemeen Directeur vond het een goed plan om te fuseren met onze grootste rivaal. Hoe zit het met jullie rivalen? Oekraïne is een enorm groot land, maar er is ongetwijfeld een club waaraan jullie een enorme hekel hebben?
Nog maar 10 jaar geleden kon ik heel veel clubs opnoemen waaraan ik of fans van Vorskla een hekel hebben. Nu, voor mij, is SC Poltava een gehate club en daarnaast FC Poltava (ook al bestaat die club niet meer). Dit is de tweede professionele club van mijn geboortestad. Maar de president is betrokken bij politieke zaken op lokaal niveau. Hij wilt (op slinkse wijze) voor de club een stuk grond in handen krijgen onder het mom van clubzaken, etc.
Sectie 22 is een garantie voor pyro!
Andersom zullen er ook fans van andere clubs neerkijken op FC Vorskla. Hoe gaan jullie daarmee om?
Dat maakt me helemaal niks uit. Want weet je: momenteel hebben we geen vijandige relaties. Fans van verschillende clubs verenigden zich tegen de gemeenschappelijke dreiging uit Rusland.
Fortuna lijkt helemaal weggevaagd. Van de club van weleer is nauwelijks iets over, thuiswedstrijden worden voor lege tribunes gespeeld, maar gek genoeg beschikt de club over een grote fanbase die de club tweewekelijks op vrijdagavond achterna reist. Hoe zit dat met FC Vorskla?
In Poltava gaan fans graag naar het stadion wanneer de grote clubs langskomen. En dan heb je het natuurlijk over Dynamo Kyiv en Shakhtar Donetsk. Dan zitten er makkelijk 10.000 toeschouwers in het stadion. Tijdens andere wedstrijden zijn er dat een paar duizend.
Goedgevulde tribunes bij Vorskla Poltava!
Het weer is van grote invloed op de toeschouwersaantallen. Tijdens de winter en als het regent komen er niet zo veel fans naar het stadion, maar als het goed weer is, dan komen er veel en veel meer. Je moet weten dat ons stadion geen dak heeft.
Jullie beschikken over een groot stadion met een Oost-Europees karakter. Wij klagen vaak over de kou, maar hoe aangenaam zitten jullie op de tribune?
Van april tot oktober is het warm in Oekraïne. Tijdens deze periode bezoeken meer toeschouwers het stadion. In andere maanden zijn er dat minder. Daarbij heeft de club maar weinig seizoenkaarthouders. Ook dat is cultuur: de meeste tickets worden op de wedstrijddag zelf verkocht. Pas op de wedstrijddag zelf beslissen fans of ze wel of niet naar de wedstrijd gaan.
In Sectie 22 wordt niet gekeken op een fakkel meer of minder
Desondanks is er dus een nieuwe generatie opgestaan. Dat fenomeen hebben wij óók meegemaakt. Onze fanbase valt onder te verdelen in een aantal groepen: de supportersvereniging met haar klassieke voetbalsupporters, maar je hebt ook onze ‘ultras’ van Tifosi Giallo Verde en de overwegend strijdvaardige fans van United Generations Sittard. Hoe ziet de fanbase van FC Vorskla er momenteel uit?
Vorskla ligt in het oosten van Oekraïne. Er zijn fans die alleen naar thuiswedstrijden gaan. Maar er zijn ook groepen ‘ultras’ die zowel thuis- en uitwedstrijden bezoeken.
Eerste ronde bekertoernooi 06/07: het uitvak bij FK Oleksandriya
Er zijn ook hooligan-groeperingen. Maar sinds de Russische invasie van Oekraïne in 2014 (in het voorjaar annexeerde Rusland De Krim) is er een fanatieke wapenstilstand tussen hooligan-groeperingen in Oekraïne. Er wordt niet meer gevochten en we vallen elkaar niet meer aan. Maar veel actieve fans vechten sinds 2014 tegen de Russen en mogen geen wedstrijden meer bijwonen.
Naast een nieuwe generatie die zich heeft verenigd heeft ook een oudere generatie zich samengepakt en hebben het Fortuna Museum uit de grond gestampt. Ook FC Vorskla beschikt over een museum. Hoe graag dromen fans van FC Vorskla weg over tijden van weleer?
Hoe ouder iemand wordt, hoe nostalgischer hij wordt! In de regel worden grote overwinningen of aanzienlijke successen van het team in het museum aangehaald.
In het Vorskla Museum wordt teruggedacht aan het UEFA Cup-duel tegen Boavista FC
Zoals het winnen van bronzen medailles, wedstrijden in de Europa Cups of het winnen van de beker in Oekraïne. Persoonlijk vind ik het niet zo leuk om het verleden te blijven herinneren. Ik geniet liever van het heden of droom van nieuwe prestaties.
Je gaf aan dat niet zo veel fans naar uitwedstrijden reizen, maar toch, als je onderweg even rust en op dezelfde parkeerplaats stopt een bus met fans van bijvoorbeeld FC Chornomorets Odesa of FC Desna Chernihiv, wat gebeurt er dan?
Dat ligt eraan fans van welke clubs elkaar dan ontmoeten. Tot 2014 konden dergelijke situaties tot gevechten leiden. In het verleden hebben er bijvoorbeeld een gevechten plaatsgevonden tussen fans van Vorskla en FC Kryvbas Kryvyi Rih.
12 mei 2014: fans van Vorskla en Shakhtar Donetsk nemen deel aan een gezamenlijke corteo
Maar als Vorskla onderweg Chornomorets Odesa zou ontmoeten, dan zou de dichtstbijzijnde supermarkt geen bier meer hebben! Odesa, dat zijn grote vrienden van ons! Maar zoals ik al aangaf: na 2014 praat iedereen zonder problemen met iedereen.
Friends forever: Chornomorets Odesa en Vorskla Poltava
Het is nu één jaar geleden dat Rusland de aanval inzette op Oekraïne. De competitie werd stilgelegd, maar is ondertussen hervat. Hoe lastig is het voor fans te accepteren dat ze niet aanwezig mogen zijn bij wedstrijden?
Dat is nu niet het belangrijkste. We zijn allemaal gericht op het helpen van ons land en onze mensen. Het zou mij niet uitmaken mocht het kampioenschap worden geannuleerd.
Tot dusver heeft vrijwel elke stad het zwaar te verduren gehad, maar lijkt het FC Vorskla Stadion nog relatief ongeschonden. Wat doet het met fans als hun ‘tweede huiskamer’ door de vijand wordt aangevallen?
We houden van ons stadion. Het heeft een authentieke uitstraling, ondanks het ontbreken van een dak en vuile toiletten en dergelijke. Natuurlijk heeft het stadions een paar renovaties ondergaan sinds Fortuna er speelde, maar over het algemeen is het nog steeds hetzelfde.
Een probleem bij Fortuna, maar niet bij Vorskla: de hoofdtribune is goedgevuld!
Gelukkig werd Poltava niet zwaar getroffen door de Russen. Maar we hebben verliezen bij fans. Een man stierf in de winter van 2015 – een straat in de stad is naar hem vernoemd. Een andere man uit onze tribune stierf in de herfst van 2022. We hebben ook veel gewonde fans. Elke zomer, met de steun van de voetbalclub, wordt een Mini Football Fan -toernooi gehouden ter ere van de omgekomen fans.
Het is ontzettend knap en dapper dat Oekraïners maar niet van opgeven weten. In veel stadions zie je vaak spandoeken hangen met teksten als ‘Stand your Ground’, ‘Wij gaan niet opzij’ of ‘YNWA’, maar jullie brengen dat dagelijks in de praktijk. Hoe lastig is het om dat vol te houden?
Het is net als naar je werk gaan. Je kunt niet anders, ook al is het overleven. Voor sommige mensen is het makkelijker dan voor anderen, maar realiseer je dat mensen overal aan wennen uiteindelijk. Daarnaast: welke keuze hebben we? Geen!
‘Gelukkig nieuwjaar’, staat op de brokstukken van een neergehaalde Russische drone, die terechtkomen op een voetbalveld in Kyiv
Waar kijken jullie fans het meest naar uit?
De meeste fans willen jeugdspelers van onze academy in het eerste team zien. Ik droom ervan een team te zien waarin alleen zelf opgeleide spelers zullen spelen!
Hoewel we veel goede spelers van buitenaf hebben gehad, komen ze vaak alleen voor geld. Nu is de aanvoerder van ons team Volodymyr Chesnakov, zo’n voetballer. Hij speelt zijn hele carrière in de club – hij wordt gerespecteerd door alle spelers, coaches en fans. 12 februari was hij jarig. Hij is inmiddels 35 jaar oud.
Fortuna-fans zijn de afgelopen seizoenen verwend. We zijn inmiddels de enige club uit de provincie die in de Eredivisie voetbalt en we maken ons druk of we dat komend seizoen ook weer doen. Jullie situatie is nergens mee te vergelijken, maar waarover winden jullie je op?
Nadat Vorskla voor het eerst in 1996 de Premjer Liha bereikte, zijn we nooit meer gedegradeerd naar de eerste divisie. Iedereen is gewend aan spelen op het hoogste niveau. We hebben verschillende keren een bronzen medaille (door als derde te eindigen) gewonnen en gespeeld in Europa Cups. Het is moeilijk om te zeggen wat er zal gebeuren als Vorskla voor het eerst in 30 jaar zal degraderen.
‘Geluk zit in kleine dingen’, luidt een Nederlands gezegde. Met wat voor een klein ding kunnen we jullie gelukkig maken?
Hiermee ben ik het roerend eens! Ik houd van eenvoudige dingen. Ik houd ervan als mensen echt gelukkig zijn wanneer er goals worden gescoord of wanneer oude mannen van in de 70 naar het stadion komen met kranten, waaruit ze verhalen uitdiepen over wedstrijden die 30 of 40 jaar geleden werden gespeeld.
Deze heren kunnen best nog wat leuke anekdotes oplepelen
Ik houd van de emoties van mensen in het stadion, zowel van spelers alsook van fans. Ik woon wedstrijden voor hen bij. En natuurlijk houd ik van away days – van huis zijn, reizen, nieuwe plaatsen bezoeken en nieuwe ervaringen beleven.
Ik denk lang na over een slotvraag. Je kunt je het bijna niet voorstellen, maar stel dat Fortuna en FC Vorskla elkaar wederom treffen in Europees voetbal, hoe ga je dat beleven?
Het zal een geweldige ervaring zijn! Ik ben weliswaar in Nederland geweest, maar niet naar een voetbalwedstrijd kunnen gaan. Ik zou graag beide wedstrijden van onze teams willen bijwonen – mensen ontmoeten, mezelf onderdompelen in de sfeer in het Fortuna Stadion en natuurlijk: bier drinken! Ik ga zelf akkoord met een vriendschappelijke wedstrijd tijdens een trainingskamp in Turkije!
Het is in de vroege ochtend van 24 februari. Een spannende dag, want dag één van jaar twee kan de aftrap zijn van veel ellende. En of vandaag een bak ellende over Oekraïne wordt uitgestort of juist niet, het is tijd dat deze ellende stopt. Helaas is het einde nog niet in zicht…
