De KNVB (aangespoord door de topclubs) heeft de mond vol van het versterken van de concurrentie in de eredivisie. Meer weerstand is goed voor de ontwikkeling van spelers en daar profiteert het Nederlandse voetbal van (via Oranje en via prestaties in Europese clubtoernooien). Als je die redenatie plausibel vindt (hoeft niet) en als je die uitkomst belangrijk vindt (hoeft ook niet), zijn er meerdere wegen die naar Rome leiden; één route wordt zelden genoemd.


De route die doorgaans geopperd wordt door de topclubs (en de KNVB) is het verkleinen van de eredivisie. Minder clubs betekent minder zwakkere broeders en het geeft ook meer ruimte voor playoff-varianten waarin topploegen elkaar vaker treffen (zoals in België en Schotland).

Deze variant werd afgelopen seizoen nog afgeschoten. Logisch: de vermeende baten liggen bij de topclubs (sterkere eredivisie); de lasten bij de kleinere clubs (kleinere kans op eredivisie). Natuurlijk werd deze variant afgeschoten. Het was geen variant waarbij iedere eredivisionist iets te winnen had.

Een variant die wellicht op meer draagvlak kan rekenen, bestaat wel: evenredige verdeling van de TV-gelden. Onderstaande tabel geeft de (netto) TV-gelden weer die de eredivisionisten komend seizoen ontvangen. Ajax krijgt 9,4 miljoen euro; Fortuna 1,8 miljoen euro. Ajax krijgt meer dan Fortuna, omdat Ajax meer uitstraling heeft en daar willen de uitzendgerechtigden voor betalen. Akkoord, maar het vergroot wel de sportieve verschillen in de eredivisie.

Rang Club TV-geld
(huidige verdeelsleutel)
Extra TV-geld
(evenredige verdeelsleutel)
1. Ajax 9.388.750 – 5.360.972
2. PSV 8.446.250 – 4.418.472
3. Feyenoord 7.503.750 – 3.475.972
4. AZ 6.561.250 – 2.533.472
5. Vitesse 5.800.000 – 1.772.222
6. FC Utrecht 5.038.750 – 1.010.972
7. FC Groningen 4.277.500 – 249.722
8. SC Heerenveen 3.516.250 + 511.528
9. Heracles Almelo 2.936.250 +1.091.528
10. ADO Den Haag 2.682.500 + 1.345.278
11. FC Twente 2.501.250 + 1.526.528
12. PEC Zwolle 2.320.000 + 1.707.778
13. Willem II 2.175.000 + 1.852.778
14. Excelsior* 2.030.000 + 1.997.778
15. VVV Venlo 1.885.000 + 2.142.778
16. De Graafschap* 1.830.625 + 2.197.153
17. FC Emmen 1.830.625 + 2.197.153
18. Fortuna Sittard 1.776.250 + 2.251.528

*We gaan er gemakshalve vanuit dat Excelsior en De Graafschap zich redden in de playoffs.

In de rechterkolom in de tabel, staan de extra inkomsten die alle clubs zouden ontvangen als iedere club een evenredig deel van de TV-gelden zou krijgen. Clubs uit het rechterrijtje zouden er 1,1 tot 2,3 miljoen euro op vooruit gaan. Zou Fortuna met 2,3 miljoen euro extra zijn team kunnen versterken? Absoluut, en dat leidt tot meer concurrentie in de eredivisie, precies zoals de KNVB en de topclubs het willen.

Ajax verliest vijf miljoen euro in deze variant. Dat zou tot een krimp op de 18/19-begroting leiden van 90 naar 85 miljoen euro. Betekent dit dat Ajax zijn Europese ambities moet bijstellen in deze variant? Nauwelijks, FC Barcelona heeft een begroting van 960 miljoen euro, die vijf miljoen meer of minder gaat het verschil niet maken voor Ajax.

De evenredige verdeling van TV-gelden is een soort van win-win-variant: winst voor de topclubs (sterkere competitie); winst voor de kleinere clubs (meer geld en een sterker elftal). De kans dat deze variant op draagvlak kan rekenen in de eredivisie is vele malen groter dan de kleinere competitie-variant. Onze voorzitter Isitan Gün heeft deze variant geopperd; de topclubs (en de KNVB) trekken er niet aan. Als puntje bij paaltje komt, is de bankrekening waarschijnlijk toch belangrijker.